بررسی اثر غلظتهای مختلف آبسیزیک اسید روی فاکتورهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه گوجه فرنگی در شرایط تنش خشکی

در میان تنش های غیرزیستی، خشکی یکی از عوامل عمده محدود کننده رشد گیاهان می باشد و بدلیل تغییرات آب و هوایی از اهمیت خاصی برخوردار است. گیاه گوجه فرنگی از جمله گیاهانی است که نسبت به خشکی حساس است. تنظیم کننده رشد گیاهی آبسیزیک اسید در شرایط تنش توسط گیاه ساخته شده و با بستن روزنه ها از هدر رفتن آب جلوگیری می کند. اما از آنجا که هزینه تولید آن بالاست و به راحتی در برابر نور تجزیه می گردد لذا تحقیقات متعددی برای یافتن آگونیست های این تنظیم کننده رشد گیاهی که بتوانند عملکردی شبیه آن در مقاوم سازی گیاه در برابر خشکی داشته باشد انجام شده است. پیراباکتین یک ماده سنتتیک و از ترکیبات سولفانامید می باشد که بعنوان آگونیست aba معرفی شده است. در این مطالعه اثر دو ترکیب سولفانامید بنامهای سولفاسالازین و سولفاستامید را با اثر aba برونزاد بر روی گیاه گوجه فرنگی در شرایط تنش خشکی مقایسه نموده ایم. فاکتور های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی از جمله فتوسنتز، ترکیبات پاد اکساینده آنزیمی و غیر آنزیمی، اسمولیت ها و بیان چند ژن را اندازه گیری نمودیم. این فاکتورها در زمان های 48، 96، 144 ساعت پس از شروع خشکی و 48 ساعت پس از آبیاری مجدد (192 ساعت) اندازه گیری شدند.در گیاهان تیمار شده با aba، سولفاسالازین و سولفاستامید مقدار mda، h2o2 در تمام زمان های نمونه برداری (در مقایسه با گروه شاهد) کاهش یافت. در مقابل مقدار اسمولیت هایی از قبیل پرولین، گلایسین بتایین و قندهای محلول و فلاونوئیدها افزایش نشان داد. میزان تثبیت نیتروژن در گیاهان محروم از افشانه کاهش یافت بنابراین غلظت نیتروژن در برگ های گیاه افزایش یافت اما در گیاهان دریافت کننده افشانه میزان نیتروژن کمتر از غلظت مشاهده شده در گیاهان محروم از تنش بود. سرعت فتوسنتز نیز در گیاهان دریافت کننده افشانه نسبت به گیاهان محروم از افشانه در حد مطلوبتری بود. مقدار aba درونی و اسید های فنلی نیز در این گیاهان افزایش یافت. افزایش بیان ژن های lepip1-1، lenced1 و slareb1 در این گیاهان مشاهده شد. میان مقدار rwc و بیان ژن lepip1-1 و از طرفی بین غلظت aba درونی و بیان ژن lenced1 همبستگی معنی داری مشاهده شد. با افزایش بیان ژن slareb1 که یکی از ژن های افزایش دهنده تحمل گیاه در برابر تنش خشکی می باشد؛ میزان تحمل گیاه در برابر خشکی نیز بیشتر شد این نتیجه هم در مورد مقدار اسمولیت ها و بیان دو ژن دیگر مشاهده شد هم در زمان آبیاری مجدد مشخص شد که گیاهان دریافت کننده افشانه، سریعتر از گیاهان محروم از افشانه به وضعیت طبیعی بازگشتند. با وجود تنوع و نوسان در نتایج، یافته ها نشان داد که سولفاسالازین و سولفاستامید توانسته اند به عنوان آگونیست های aba عمل نموده و گیاه گوجه فرنگی را در برابر اثرات مخرب تنش خشکی محافظت نمایند. بنابراین در این مطالعه انتخاب صحیح آگونیست های آبسیزیک اسید در بهبود شرایط زیست گیاه گوجه فرنگی موثر بوده است.